Geïnstitutionaliseerd racisme moet stoppen!
Deze speech was speciaal geschreven voor De Dag Tegen Racisme dat plaatsvond op 22 maart 2014, op het Museumplein en Dokwerker Jonas Daniël Meijerplein in Amsterdam. Door miscommunicatie met de organisatie heb ik maar fracties van de speech kunnen laten horen. Hieronder kunt u de gehele speech lezen.
Goedemiddag dames en heren,
Wij zijn hier vandaag bij elkaar omdat 54 jaar geleden een groep moedige Zuid-Afrikanen de straat op gingen om tegen de pasjeswetten te demonstreren, die hun kolonisator hadden ingevoerd. Een pasjeswet die racistische was. Tientallen van hen hebben hun protest met de dood moeten bekopen. Het is heel frappant dat vandaag de dag in de Tweede Kamer een discussie is of wij geen aparte pasjes voor Antillianen moeten invoeren. En ik denk dat Wilders en zijn PVV al pasjes hebben voor Marokkanen.
Wilders wil minder Marokkanen. Goed voor Wilders. Ik ben blij voor hem. Echter wat Wilders niet weet is dat wij al aantal jaren minder Wilders willen. Wij zijn Wilders moe. De zon schijnt eindelijk en Wilders loopt meteen een zonnesteek op. Ik vind hem veel leuker als hij in zijn bunker zit, kan hij daar de Fuhrer uithangen.
Ik ken Marokkaans-Nederlandse jongeren die dingen doen die niet door de beugel kunnen. Ik ken autochtoonse kinderen die dingen doen wat niet door de beugel kan. Ik ken Marokkaanse jongeren die voor overlast zorgen in Amsterdam West, ik ken autochtoonse jongeren die voor overlast zorgen in de wijk Ondiep in Utrecht. Ik ken Marokkaanse jongeren die aan het radicaliseren zijn. Ik ken autochtonen jongeren in Amsterdam noord die geradicaliseerd zijn. En toch hoor je mij niet zeggen ik wil minder autochtonen. Het zou niet bij me opkomen. Mijn eigen moeder zou zeggen: “kind, gaat het?” En waarom kan Wilders het wel zeggen en ik niet? Omdat Wilders het witte-privilege geniet. Het soort privilege dat iemand het recht geeft om tegen mij te zeggen: je hebt een achterlijke traditie en mij neerbuigend afzeikt als ik iets maar durft te zeggen over een feest dat niet alleen kwetsend is maar ook racistisch.
Ik weet een groep Marokkaans-Nederlandse jongeren niet altijd de lieverdjes van de klas zijn. Ik weet dat een groot groep Antilliaanse jongeren een sociale achterstand hebben en ik weet dat jongeren in achterstandswijken nog altijd hun volle potentie moeten zien te realiseren. Maar we zijn wel in ontwikkeling. Maar terwijl wij in ontwikkeling zijn, lijkt de rest van Nederland achteruit te gaan. Men is meer met mijn ontwikkeling bezig dan met zichzelf, en niet in een positieve zin. Soms kan ik er niks meer van maken dan dat men mij heeft opgegeven.
Hoezeer ik ook mijn best doe om; werk te vinden, een stageplek te bemachtigen en mee te draaien met de samenleving – ik zal altijd opdraaien voor de tekortkomingen van de onbekende met wie ik alleen een dezelfde kleur en/of afkomst deel. U moet weten dat het pijn doet als je hier geboren of getogen bent en jouw land je links laat liggen op basis van vooroordelen. Het raakt je ziel. Dagelijks.
Het is tijd om er iets aan te doen. Geïnstitutionaliseerd racisme moet stoppen!
Ik sta hier voor u namens Nederland Wordt Beter. Nederland Wordt Beter is de overkoepelende naam voor verschillende initiatieven – waaronder de Zwarte Piet is Racisme campagne en Zwart van Roet – die hun pijlen richten op het bevorderen van bewustzijn en kennis op het gebied van de geschiedenis van Nederland en haar invloed op de huidige samenleving. Het Nederlandse slavernij – en koloniale verleden staan hierbij centraal.
Er is in het verleden, niet ver achter ons, een misdaad begaan tegen mensen met dezelfde haar- en huidskleur als ik, en misschien wel met dezelfde taal. Soms denk ik aan dat verleden en ik moet bekennen: dat doet pijn. Niet zozeer omdat ik de zweepslagen en de geseling voel, maar omdat wij leven in een modern land dat zich niet zo modern opstelt als het om haar verleden gaat. En dat is kwetsend. Het slavernijverleden doet veel mensen nog pijn, en niet omdat je vandaag nog iemand kan vinden die slaaf is geweest, maar omdat wij in een progressief land leven, dat ieder jaar het slavernijverleden bagatelliseert.
Wij hebben vanaf dag één van onze campagne tegen geïnstitutionaliseerd racisme alles op alles gezet om het land duidelijk te maken dat tradities veranderen en dat mijn pijn niet minder belangrijk is dan het plezier van uw kinderen. De boodschap is bij velen aangekomen. Ik noem een enkele voorbeelden: “Ik geloof niet dat mensen die pro zwarte piet zijn racistisch zijn. Wat empathie zou fijn zijn,“, Jörgen Raymann. “Maar zullen we Zwarte Piet volgend jaar niet meer doen? Hoop toch dat we ons binnenkort collectief schamen.” Georgina Verbaan en “Zijn wij zó gehecht aan Zwarte Piet dat we hem perse in stand willen houden, zelfs als we weten dat een grote groep medeburgers dat als pijnlijk ervaart?, aldus RTL nieuwslezer Rick Nieman.
Als de hoorzitting – waar de bezwaren tegen de intocht in Amsterdam werden uitgesproken – iets duidelijk heeft gemaakt is het wel dat men niet langer kan wegkijken van het Zwarte Piet probleem. Het probleem is veel te levendig en de pijn is veel te zichtbaar om je ongeroerd te laten. Het antwoord is niet dat zwarte mensen minder gevoelig moeten zijn, het antwoord is dat Nederland met de tijd mee moet gaan en koloniale gedachten en afbeeldingen van zich af moet schudden. Nederland moet volwassen worden en er is geen uitvlucht meer. Kijk om je heen. Open de bladen, neem een kijk in de kranten en op social media. De discussie kan je niet zijn ontgaan. Zwarte Piet is niet meer van deze tijd en hoe sneller wij ervan af zijn, hoe eerder wij van het Sinterklaasfeest kunnen genieten zonder gewetensbezwaren.
Als vrije dichter en liefhebber van cultuur en tradities kan ik het niet over mijn hart krijgen om mensen te vertellen hoe zij hun feest moeten vieren. Het enige wat ik bepleit is dat ons plezier niet ten koste van anderen mag gaan. Voor ons is de oplossing een aanpassing van het feest en niet de afschaffing. Wij willen een Sinterklaasfeest zonder de raciale karikaturale uit- en afbeelding van de pieten. Ik stel voor dat wij terug gaan naar de tijd van voor het moment dat de Europeanen naar Afrika kwamen en ik lachend mijn broeders en zusters meegaf.
Afgelopen twee jaar heeft Nederland Wordt Beter het nodige werk verricht om Nederland vooruit te helpen. Het was niet altijd makkelijk: veel momenten van twijfel maar vooral momenten van eenzaamheid. Soms weet je niet meer of je het wel goed doet en begin je zelfs aan je doelstelling te twijfelen. Voor geen van ons was het een makkelijke keuze. Wij hebben vaak moeten aanhoren: “denk aan je carrière, denk aan je opleiding, denk aan je kinderen, denk aan je toekomst in Nederland” enzovoort. Maar wij denken juist aan de toekomst. Het zou zonde zijn als wij over 20 jaar nog niet zijn opgeschoten; terwijl het land onze kennis en vaardigheden op andere plekken heel goed kan gebruiken.
Als u het nieuws een beetje heeft bijgehouden zult u denken: Baja! Nederland is racistisch! Echter, er is zeker hoop. U aanwezigheid hier vandaag geeft mij hoop. De hoop dat velen met ons racisme in onze samenleving willen bestrijden. De hoop dat straks mijn dochter en zoon zullen deelnemen aan een mooi nationaal feest, zonder racisme en zonder uitsluiting. Het gaat niet makkelijk worden, maar ook niet moeilijker dan het nu al is. Het is geen “mission impossible”. Als ik één ding heb geleerd afgelopen jaren is het wel dat alles mogelijk is.
Dit land heeft mij veel geleerd en gegeven en ik ben haar dankbaar. Ik wil haar mijn dankbaarheid tonen door een positieve bijdrage te leveren. Meer dan mijn gedichten, meer dan mijn maatschappelijke betrokkenheid, meer dan mijn vaderschap: wil ik eerlijk met haar zijn. Ik zal niet alleen klagen, maar ook participeren en bijdragen. Ik zal niet alleen aanwijzen, maar ook omhelzen. Ik zal me niet alleen kwaad maken om onrecht en racisme, ik zal ook uitgesproken zijn over het comfort dat dit land mij biedt. Ik zal bijdragen aan deze samenleving door ten alle tijden eerlijk tegen haar te zijn.
Ik wens u een fijne dag en een strijdbare toekomst.