Vandaag is op twee plaatsen waar vreedzaam gedemonstreerd zou worden door Kick Out Zwarte Piet (KOZP) het recht op demonstratie ingeperkt en is demonstreren onmogelijk gemaakt. In Rijswijk werd door de gemeente een maximum aantal deelnemers voor de demonstratie bepaald en was de locatie onvoldoende zichtbaar en hoorbaar. In Heerhugowaard werd op het laatste moment een nieuwe locatie voor de demonstratie toegewezen, waar de demonstranten zichtbaar noch hoorbaar zouden zijn voor publiek en intocht. Een kort geding, om via de juridische weg een betere plek te bemachtigen, was gezien de korte termijn niet meer mogelijk.
“Na sterke demonstraties in zeven steden vorig weekend, werd KOZP dit weekend in Rijswijk sterk beperkt in haar recht op demonstratie. In Heerhugowaard werd de demonstratie zelfs onmogelijk gemaakt. Wij worden verplicht melding te maken van onze demonstraties, maar we zien keer op keer dat gemeenten de meldingen gebruiken om ons demonstratierecht in te perken. Gemeenten hebben de plicht vreedzame demonstraties te faciliteren op een zichtbare en hoorbare plek, aan die plicht is vandaag niet voldaan”, aldus Jerry Afriyie, woordvoerder van KOZP.
Rijswijk: veel animo en inperking aantal demonstranten
In Rijswijk bleek veel meer animo voor de demonstraties dan in eerste instantie verwacht, maar maximaal 100 demonstranten mochten van de gemeente hun recht op demonstratie gebruiken. Onder druk van de burgemeester heeft KOZP meer dan 100 demonstranten moeten afzeggen en vroegtijdig de aanmeldingen moeten sluiten. De locatie van het demonstratievak voldeed niet aan de in het recht op demonstratie geformuleerde voorwaarden: dat een demonstratie op een zichtbare en hoorbare plek plaatsvindt. Door de afstand tussen de demonstranten en de optocht, is de stem en zichtbaarheid van KOZP ingeperkt. Het demonstratievak had bovendien, zo bleek ter plaatse, makkelijk meer dan 500 demonstranten kunnen onderbrengen.
Tijdens de demonstratie verzamelde zich aan de overkant van het demonstratievak van KOZP een grote groep agressieve pro-pieten – die pal aan de intocht ongehinderd konden schreeuwen en schelden. Tijdens de intocht in Rijswijk zijn drie voorstanders van zwarte piet aangehouden, omdat zij zich niet konden identificeren e/o de aanwijzingen van de politie niet opvolgden. In ieder geval één van de drie was uitgedost als zwarte piet.
Het demonstratievak in Rijswijk, waar volgens de gemeente plaats was voor maximaal 100 demonstranten
KOZP is zeer ontevreden over de aan de demonstratie gestelde voorwaarde en de plaats van het demonstratievak. KOZP zal in de toekomst maatregelen nemen om dergelijke inperkingen van het demonstratierecht te voorkomen.
Dreiging
In aanloop naar de demonstratie in Rijswijk ontvingen KOZP en de woordvoerder van Rijswijk Kan Het vele (doods)bedreigingen. De politie was daarom extra alert voorafgaand aan en tijdens de demonstratie. Vanuit Amsterdam vertrok een bus met demonstranten naar Rijswijk om de lokale voorstanders van een feest voor alle kinderen te steunen.
Heerhugowaard: afgelast na inperking demonstratierecht
KOZP had ook in Heerhugowaard een demonstratie aangemeld, maar heeft moeten besluiten die geen doorgang te laten vinden. De gemeente heeft last minute eenzijdig besloten een verbod in te stellen voor de demonstratie op de overeengekomen locatie. Volgens de gemeente vanwege de aanwezigheid van kinderen en pro-pieters. Hierop hebben KOZP en Heerhugowaard Kan Het vier alternatieve locaties aangedragen, waar hebben de demonstratie zichtbaar zou zijn en waar tevens de veiligheid door de politie gewaarborgd kon worden. Deze locaties werden met dezelfde drogredenen afgewezen door de gemeente.
Deze situatie zorgde ervoor dat het KOZP onmogelijk is gemaakt hun recht op demonstratie op een zichtbare en hoorbare plek uit te voeren. Vanwege de last minute afwijzing van de locaties door de gemeente, was er evenmin nog gelegenheid een kort geding aan te spannen. Dit staat in sterk contrast met de facilitatie van de demonstratie in Alkmaar door de politie van dezelfde regio. KOZP bezint zich, in samenwerking met Heerhugowaard Kan Het, op juridische vervolgstappen.
#2020ZwartePietVrij
Vorig weekend werd ook al in zeven steden vreedzaam gedemonstreerd door KOZP. Op 16 november werd de campagne #2020ZwartePietVrij gelanceerd, die tot doel heeft dat in 2020 bij alle intochten in Nederland schoorsteenpieten of andere alternatieven voor de raciale karikatuur zwarte piet worden ingezet.
Ondanks bedreigingen en agressiviteit van pro-pieten en hooligans, verliepen die demonstraties over het algemeen rustig. Bij de nationale intocht in Apeldoorn heeft KOZP niet gedemonstreerd omdat de NTR had aangekondigd dat er geen zwarte pieten aanwezig zouden zijn. KOZP demonstreert voor verandering, maar geeft organisatoren van de intochten, wanneer er een einddatum is vastgesteld om zwarte piet uit te bannen, de ruimte om deze transitie te doorlopen. In Apeldoorn is de intocht, op de aanhoudingen van als zwarte piet uitgedoste Pegida-aanhangers na, feestelijk verlopen.
Open brief aan premier Rutte
Vandaag publiceerde KOZP in NRC Handelsblad een open brief aan premier Mark Rutte, waarin ze hem nogmaals oproepen met hen in gesprek te gaan: “Wij willen met u in gesprek om u te bewegen ondubbelzinnig en op een krachtige manier het geweld en het anti-zwart racisme van voorstanders van zwarte piet te veroordelen. We willen dat u het signaal geeft aan de Nederlandse bevolking dat geweld en racisme onacceptabel zijn.”