Overzicht Rechtszaken Nederland Wordt Beter 2011-2017
In de strijd tegen institutioneel racisme en zwarte piet is Stichting Nederland Wordt Beter sinds 2011 in verschillende rechtszaken betrokken geraakt, soms als beklaagde, soms als aanklager. In totaal zijn er negen zaken, waarvan er één is afgerond. Hieronder een overzicht van alle zaken, met een actuele stand van zaken d.d. 8 mei 2017.
1) Arrestatie Jerry Afriyie en Quinsy Gario tijdens de Nationale Sinterklaasintocht, 12 november 2011, Dordrecht
Zaak: Klacht bij de Nationale Ombudsman
Jerry Afriyie en Quinsy Gario klagen dat politieambtenaren van de regionale politie-eenheid Rotterdam hen onterecht hebben aangehouden en hen daarmee hebben beperkt in hun vrijheid van meningsuiting. Daarnaast zijn Afriyie en Gario met gebruik van disproportioneel geweld aangehouden. Ook zijn zij op het politiebureau onheus bejegend door agenten die onder andere naar hun afkomst vroegen en Gario vroegen of hij Sinterklaas ‘niet als een stukje traditie’ ziet.
Context
Afriyie en Gario waren bij de Sinterklaasintocht aanwezig om een dialoog te starten over de aanwezigheid van zwarte piet in de context van de koloniale invloed van Nederland. In dat kader rolden zij een spandoek uit dat zij van een politieambtenaar weer moesten oprollen. Ze waren aanwezig op het Schefferplein en droegen T-shirts met daarop de tekst: ‘Zwarte Piet is Racisme’, waarop zij door de politie gevorderd werden om het Schefferplein te verlaten. Toen Afriyie en Gario trachtten uit te leggen dat politieambtenaren eerder hadden gezegd dat ze wel naar de intocht mochten, alleen geen spandoek mochten gebruiken, werden zij met disproportioneel geweld aangehouden waarbij zij naar de grond werden gewerkt terwijl zij zich niet fysiek hadden verzet tegen hun aanhouding.
Status
Afgerond. De hoofdofficier is van oordeel dat de verzoekers met uitsluitend het dragen van het T-shirt met daarop de tekst: ‘Zwarte Piet is Racisme’ geen uitdagend gedrag hebben vertoond dat aanleiding had kunnen geven tot ongeregeldheden. Om die reden had de politie Afriyie en Gario niet mogen vorderen om het Scheffersplein te verlaten en had daarmee bij het niet opvolgen van die vordering ook niet tot hun aanhouding kunnen overgaan. De Nationale Ombudsman acht de klachten over de aanhouding, alsook de klacht over gebruik van geweld en de klacht over de gemaakte opmerkingen van de politieagenten gegrond.
2) Aangifte Jerry Afriyie wegens verzet en mishandeling agent, 15 november 2014, Gouda
Zaak: Aangifte verzet en mishandeling tegen Jerry Afriyie
Tegen Jerry Afriyie is aangifte gedaan wegens verzet bij arrestatie en mishandeling van een agent in Gouda. Hem is ten eerste ten laste gelegd dat hij zich tijdens de Sinterklaasintocht in Gouda op 15 november 2014 met geweld verzette toen hij verdacht werd van een strafbaar feit (overtreding van artikel 11: Wet Openbare Manifestaties). Ten tweede is hem ten laste gelegd dat hij een opsporingsambtenaar heeft mishandeld. Het Openbaar Ministerie eist hiervoor 1.500 euro boete en 1.250 euro smartengeld.
Context
In Gouda was een stil protest tegen de racistische karikatuur zwarte piet. Het OM wijst op een uitgevaardigd demonstratieverbod, maar Afriyie en verdediging betogen dat zijn demonstratierecht werd aangetast. Vier agenten werkten hem daarop tegen de grond en rekenden hem in.
Status
De aanhouding van veertien personen – waaronder Afriyie – betekende feitelijk een beëindiging van de betoging en ook een inbreuk op hun fundamentele recht op vrijheid van meningsuiting en vrijheid van betoging, terwijl hieraan geen beslissing van de burgemeester ten grondslag heeft gelegen. Daarom is de rechtbank van oordeel dat de aanhouding als onrechtmatig moet worden beschouwd. Omdat de betreffende politieambtenaar pas later betrokken was, kan het hem echter niet direct toegerekend worden. Op grond van het voorgaande acht de rechtbank het aannemelijk dat Afriyie de hem ten laste gelegde handelingen heeft gepleegd vanuit een wezenlijke en buitengewone psychische druk, die heeft geleid tot angst en een paniekreactie. In die situatie is het handelen van Afriyie niet disproportioneel te noemen. De rechtbank is daarom van oordeel dat hij ten aanzien van de bewezen verklaarde feiten niet strafbaar is en daarom moet worden ontslagen van alle rechtsvervolging.
Het Openbaar Ministerie gaat in hoger beroep tegen de uitspraak van de rechtbank. De datum waarop dit plaats zal vinden is onbekend.
Video
https://www.youtube.com/watch?v=4TGvi3y9cIg
3) Beveiligingspas Jerry Afriyie
Zaak: Intrekken beveiligingspas Jerry Afriyie
Op 22 december 2014 is het voornemen tot intrekken van de beveiligingspas van Jerry Afriyie kenbaar gemaakt, naar aanleiding van verdenking van overtreding van Artikel 11 WOM. Onafhankelijk van de vervolging van Afriyie stelt de korpschef van de politie dat Jerry Afriyie in onvoldoende mate betrouwbaar is: daarom heeft hij de toestemming om voor particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus te werken ingetrokken.
Context
Jerry Afriyie werd tijdens de Sinterklaasintocht te Gouda op 15 november 2014 aangehouden vanwege verdenking van overtreding van Artikel 11 WOM. Uiteindelijk is Jerry niet strafbaar verklaard, waartegen het OM in hoger beroep is gegaan. Er zijn criteria op grond waarvan moet worden beoordeeld of de toestemming aan een beveiligingsorganisatie of recherchebureau om personen te werk te stellen wordt onthouden.
Status
Jerry Afriyie is in beroep gegaan tegen de intrekking. De zitting zou op 13 januari 2017 zijn, maar is verplaatst naar 27 juni 2017.
4) Aangifte zwarte piet wegens discriminatie, 1 juli 2015, Keti Koti Amsterdam
Zaak: Massale aangifte zwarte piet wegens discriminatie
Namens Stichting Nederland Wordt Beter en een groep van ruim 800 mensen heeft advocatenkantoor Jebbink Soeteman aangifte gedaan wegens de overtreding van de artikelen 137c-h en artikel 429quater van het wetboek van strafrecht tijdens Sinterklaasintochten en de uitzending van het Sinterklaasjournaal door omroep NTR. De aangifte was gericht tegen de organisaties NTR, het Sinterklaasjournaal, Stichting Sint en Pietengilde en de winkelketens De Bijenkorf B.V., V&D, Blokker Holding B.V. en Albert Heijn B.V., omdat zij producten verkochten met de afbeelding van zwarte piet e/o de beeltenis van zwarte piet in hun winkels gebruikten.
Context
Op 1 juli 2015 hebben ruim 800 Nederlanders aangifte gedaan tegen Nederlandse bedrijven en instanties die de racistische karikatuur zwarte piet in stand houden. De aangifte was bedoeld om ervoor te zorgen dat zwarte piet in ieder geval uit publieke ruimtes verdwijnt. Dit omdat zwarte piet een stereotype, beledigende, discriminatoire en tot discriminatie aanzettende weergave is van zwarte mensen.
Status
Het OM besloot in 2016 niets met de aangiftes te doen en de zaak werd niet behandeld. Stichting Nederland Wordt Beter heeft hierop, namens iedereen die aangifte deed, een klaagschrift ingediend bij het Gerechtshof.
Na meer dan anderhalf jaar wachten zou de zaak op 8 maart 2017 worden behandeld tijdens een besloten zitting in Amsterdam. Dit werd door de rechtbank Amsterdam echter uitgesteld naar 10 mei 2017. Namens Stichting Nederland Wordt Beter en de aangevers zullen Jerry Afriyie en advocaat Willem Jebbink aanwezig zijn.
5) Klacht tegen politie Gouda voor mishandeling Jerry Afriyie, 15 november 2014, Gouda
Zaak: Klacht tegen politie Gouda wegens mishandeling Jerry Afriyie
Bij de aanhouding van Afriyie is, onder andere in strijd met artikel 7 Politiewet 2012 en de Ambtsinstructie voor de politie, de Koninklijke Marechaussee en andere opsporingsambtenaren, disproportioneel en onnodig geweld toegepast door de vijf aanhoudende verbalisanten. Afriyie stelt dat er geen noodzaak was hem met vijf verbalisanten te overmeesteren, hem met gebalde vuist te slaan, terwijl hij op de grond lag en schreeuwde dat hij geen adem kon krijgen en hem vervolgens – ten overstaan van zeer veel publiek – met ontkleed bovenlichaam en geblinddoekt achterwaarts van de markt af te geleiden.
Context
Op 15 november 2014 vond de landelijke intocht van Sinterklaas en zwarte piet plaats in Gouda. Een groep mensen heeft vreedzaam gedemonstreerd op onder andere de Markt in Gouda tegen de figuur van zwarte piet, omdat deze discriminerend is tegen mensen van kleur vanwege het stereotype beeld van zwarte piet als de dommige ondergeschikte van de wijze sinterklaas en omdat de verbeelding van zwarte piet associaties oproept met slavernij. Afriyie demonstreerde door op de markt met anderen aanwezig te zijn en middels stil protest aan de aanwezigen zijn anti-zwarte-piet-geluid kenbaar te maken. Het was duidelijk dat agenten het op Jerry Afriyie hadden gemunt (hij werd als enige apart van de groep aangehouden) en bovendien werden alle gekleurde mensen in het centrum van Gouda gemakshalve als demonstranten aangemerkt en aangehouden.
Status
De klachtencoördinator van de politie neemt de klacht op dit moment niet in behandeling omdat deze klacht samenhangt met een lopende zaak waarover de officier van justitie en/of de rechten nog een beslissing moet(en) nemen. De behandeling van de klacht wordt opgeschort tot het moment waarop er een beslissing is genomen over die strafzaak (zie zaak 2). In die zaak werd Jerry Afriyie niet strafbaar verklaard, waartegen het OM vervolgens in beroep ging.
6a) Aangifte Kimberly G. tegen Jerry Afriyie vanwege bedreiging, 28 november 2015, Amsterdam
Zaak: Aangifte tegen Jerry Afriyie vanwege bedreiging
Kimberly G. stelt dat er een groep van 40 demonstranten was die op zaterdag 28 november 2015 in winkelcentrum Reigersbos in Amsterdam Zuidoost tegen zwarte piet protesteerden. Volgens haar riep de groep concrete bedreigingen en waren de demonstranten agressief. Ze deed aangifte vanwege bedreiging.
Context
Kimberly G. speelt sinds 6 à 7 jaar zwarte piet in de sinterklaasperiode en was op 28 november voor de derde keer in blackface in winkelcentrum Reigersbos. Kimberly G. stelt dat Jerry Afriyie bedreigingen heeft geuit richting haar en andere zwarte pieten. Jerry zou hebben geroepen “ik steek jullie neer” en “we maken jullie dood”. Haar beschuldigingen richting Jerry worden niet ondersteund door haar collega’s.
Status
De officier van justitie heeft besloten om Jerry niet te vervolgen omdat “het feit een maatschappelijk belangenconflict betreft, dat niet geschikt is voor vervolging”. De zaak is hiermee afgedaan tenzij er nieuwe feiten of omstandigheden naar buiten komen of het gerechtshof alsnog een vervolging beveelt. Sindsdien geen gehoor. Jerry en zijn advocaat gaan in beroep. Zij eisen dat de zaak vernietigd wordt wegens valse aangifte en gebrek aan bewijs.
6b) Aangifte van Jerry Afriyie tegen Kimberly G. vanwege valse aangifte 28 november 2015, Amsterdam
Zaak: Aangifte tegen Kimberly G. vanwege laster, smaad en valse beschuldiging
Door de aangifte van Kimberly G. is Jerry Afriyie beledigd en de actie kan beschouwd worden als een poging om Jerry te criminaliseren. Daarnaast is de aangifte niet geseponeerd als de valse beschuldiging die het is, maar als maatschappelijk belangenconflict. Jerry heeft verschillende getuigen en camerabeelden die zijn verhaal kunnen bevestigen. Jerry wil dat de zaak tot op de bodem wordt uitgezocht, wil zijn goede naam gezuiverd zien en wil dat de schade op Kimberly verhaald wordt. Bovendien hoopt hij met deze aangifte toekomstige valse aangiften, smaad en laster te voorkomen.
Context
Vanwege de oneerlijke en schadelijke aangifte van Kimberly G., die ook niet tot vervolging heeft geleid, heeft Jerry Afriyie aangifte gedaan tegen Kimberly G. Bovendien geeft Kimberly in haar aangifte een oneerlijke reden waarom Jerry Afriyie zou zijn ontslagen bij The Security Company.
Status
Volgens de officier van justitie heeft Kimberly G. geen strafbare feiten gepleegd. De officier van justitie heeft daarom besloten de zaak te seponeren. Jerry Afriyie gaat hiertegen een klacht indienen bij het gerechtshof.
7) Aangifte racistische uitingen Facebook na protest, 14-17 november 2015, Meppel
Zaak: Aangifte van racistische uitingen op Facebook na protest in Meppel 2015
Naast het feit dat Mitchell en Jerry zich persoonlijk bedreigd en gediscrimineerd voelen, moet er ook een signaal afgegeven worden dat gedrag zoals in deze reacties niet getolereerd mag worden in Nederland. Bovendien is er angst dat iemand de daad bij woord zal voegen. In overleg met de politie, projectleider discriminatie, is een vijftigtal reacties uitgezocht, die slechts een kleine greep zijn uit alle reacties.
Context
Op zaterdag 14 november 2015 rond 13.00 was Kick Out Zwarte Piet aan het demonstreren in Meppel. Op dat moment vond daar de landelijke intocht van Sinterklaas plaats. Na afloop van de demonstratie plaatste Mitchell Esajas een selfie op Facebook, die de volgende dag door NiNsee gedeeld werd. Inmiddels zijn er 17.500 reacties op de post gekomen. Vrijwel al deze reacties zijn bedreigend, haatzaaiend en discriminerend.
Status
In onderzoek.
8) Aangifte tegen Jerry Afriyie vanwege verzet bij arrestatie, 12 november 2016, Rotterdam
Zaak: Aangifte tegen Jerry Afriyie vanwege verzet bij arrestatie
Jerry Afriyie is ten eerste ten laste gelegd dat hij zich met geweld verzette toen hij verdacht werd van het gepleegd hebben van een strafbaar feit. Ten tweede is hem ten laste gelegd dat hij niet heeft voldaan aan een bevel of vordering van de burgemeester van Rotterdam.
Context
Op 12 november 2016 werd Jerry Afriyie in Rotterdam op gewelddadige wijze gearresteerd. Afriyie was samen met anderen onderweg naar Maassluis om tijdens de landelijke intocht tegen de aanwezigheid van zwarte piet te protesteren. In Rotterdam werd een tussenstop gemaakt om andere passagiers op te halen. De bus werd daar tegengehouden en de reis naar Maassluis mocht niet vervolgd worden. Toen een deel van de groep besloot om in Rotterdam, waar ook een intocht was, hun statement te maken, werden ze ingesloten en gearresteerd. Afriyie, die met een woordvoerder van de politie op afstand naar de groep stond te kijken werd zonder enige aanleiding door agenten meegetrokken naar de groep en gearresteerd. De agenten die hem meenamen gaven als reden: ‘Je wordt gearresteerd, omdat je de woordvoerder bent.’
Status
De zitting zou op 17 februari 2017 zijn, maar dit is ingetrokken en voor onbepaalde tijd uitgesteld.
9) Aangifte tegen politie Rotterdam vanwege gewelddadige arrestatie Jerry Afriyie, 12 november 2016, Rotterdam
Zaak: Aangifte tegen politie Rotterdam vanwege gewelddadige arrestatie Jerry Afriyie
Jerry Afriyie doet aangifte tegen een aantal politieagenten wegens een onrechtmatige aanhouding waar mensen met buitenproportioneel geweld zijn behandeld. Jerry Afriyie wenst zich als benadeelde partij te stellen.
Context
Op 12 november 2016 faciliteerde het collectief Kick Out Zwarte Piet, waarvan Jerry Afriyie onderdeel uitmaakt, een vreedzame demonstratie voor burgers die gebruik wilden maken van hun grondrecht om hun stem te laten horen tegen zwarte piet. De groep wilde naar Maassluis gaan om te protesteren en Afriyie zat met een groep mensen in een bus vanuit Duivendrecht, die vanaf het begin door politieauto’s gevolgd en in de gaten gehouden werd. In Rotterdam zijn verschillende groepen aangehouden en is een aantal mensen met buitenproportioneel geweld behandeld.
Status
Het Openbaar Ministerie is van mening dat de agenten proportioneel gehandeld hebben in reactie op het verzet tijdens de arrestatie van de demonstrant. Het Openbaar Ministerie is van oordeel dat de toepassing van geweld rechtmatig is geweest. Door het verzet van de demonstrant na zijn aanhouding en het negeren van bevelen van de politie was het volgens het OM noodzakelijk dat de politie geweld gebruikte ter uitvoering van haar politietaak.
Jerry Afriyie en zijn advocaat zijn hiertegen in hoger beroep gegaan, dit beroep ligt nu bij het gerechtshof. Het gerechtshof hoopt de zaak binnen zes maanden te behandelen.
Video
Download hier het overzicht van de rechtszaken.